Traditie, Corruptie, Wantrouwen maar oh zo mooi!

Dit zijn een aantal woorden die van toepassing zijn op Kirgizië. Het lijkt misschien wat negatief en dat is het eigenlijk ook. Over het algemeen. Ik zal het allemaal even wat meer toelichten aan de hand van discussies die ik zelf gevoerd heb met mensen hier. Dit is puur mijn ervaring, het kan dus zijn dat anderen hier anders tegenaan kijken. Het is ook niet bedoeld om Kirgizië af te kraken, de problemen in kaart te brengen of met een ander doel. Puur mijn eigen ervaring. Direct zeg ik er ook bij dat dit absoluut geen indicatie is dat ik het niet naar mijn zin heb. Want ik heb het hier nog steeds erg naar mijn zin!

Traditie is enorm belangrijk in Kirgizië. Kirgizen zijn een eeuwen oud volk wat door de eeuwen heen gedomineerd is door Chinezen, Turken en Russen. Toch heeft het land altijd zijn eigen tradities behouden. Deze zijn soms wel eens wat veranderd; met de tijd mee gegaan. Zo heeft de Sovjet Unie het taboe op alcohol doorbroken en heeft de Kirgizische bevolking eigenlijk helemaal geen lange ervaring met wodka. Dit is hier geïntroduceerd door de Russen. Vandaag de dag kan een kleine zelfstandige niet meer bestaan zonder de verkoop van alcohol. Een probleem wat wel langzaam minder lijkt te worden, maar nog steeds veel te groot is.

Andere traditie, veelal voortgekomen uit de nomadische manier van leven van de Kirgizen, is bijvoorbeeld het diepe respect voor je ouders. Bejaardentehuizen kennen ze niet. Jij zorgt voor je ouders als zij dat zelf niet meer kunnen. Ook moet je als vrouw toch wel op je 25ste getrouwd zijn, zodat je kinderen kunt gaan baren en je eigen toekomst veilig stelt. Voor mannen is dit anders, zij mogen wat ouder zijn. Maar ook zij moeten eigenlijk voor hun 27ste wel een ring om de vinger hebben. Wat ik zelf heb ervaren is de enorme gastvrijheid. Mits iemand echt jouw gast is. Naar anderen wordt soms raar gekeken. Op mijn field trips aten we bij boeren thuis. Uitgebreid gedekte tafels met meer dan genoeg eten en altijd in de gastenkamer. Zo zit je dan als grote Hollander half op je knieën op een prachtig tapijt te eten aan een tafel van 50 cm hoog.

Als ik soms mijn mond open doe over het “vrije” Nederland en met name over de acceptatie van homo’s krijg ik vuurwerk. Per definitie. Dat is iets wat echt niet kan hier. Grapjes in de vriendengroep worden er wel over gemaakt, maar in het openbaar kan dat echt niet. Niet echt een traditie, maar het geeft wel aan dat men hier vrij conventioneel is in het denken.

Een keer was ik in gesprek met een aantal boeren. Zij vroegen mij om mijn oprechte mening te geven over het land en de mensen. Toen ik zei dat ‘als ze traditie prioriteit nummer 1 vinden ze ook niet mogen zeuren over dat ze zo arm zijn’ vroeg de vertaler vroeg letterlijk of ze dat ook zo moest vertalen.. Kritiek op die traditie ligt erg gevoelig. Daarom zit er ook zo weinig vooruitgang in soms. De economische situatie is ondergeschikt aan de traditie. Ik ben daar dan ook weer lekker zwart wit en ongenuanceerd in. Maar toch zit daar wel iets in denk ik. Tegelijkertijd staan Nederlanders in de wereld bekend om hun relatief traditieloze cultuur: immers handel is handel en als we daarvoor iets van ons zelf moeten opgeven, so be it!

Zo, genoeg over die tradities. Nu naar het grootste probleem van Kirgizië: corruptie. Ik wil u meenemen naar de situatie van veel mensen hier. Vooral onderaan de “ladder” komt veel corruptie voor. Stel je bent een politieagent hier, je krijgt een minimumloon van 5400 com per maand. (1 euro is ongeveer 71 com en de huur die ik zelf betaal hier is al 8500 com= 120 euro per maand); je hebt een heel goedkoop huisje, een vrouw en 3 kinderen. Daarnaast weet je dat je baas alle boetes die jij doorgeeft verhoogt met ongeveer 20% als “commissie” en er genoeg mensen zijn die makkelijk een hoge boete kunnen betalen. Op een gegeven moment sta je bij een reguliere controle en houd je een grote Mercedes aan. Wat doe je?

Juist! en daarom is oplossen van dit probleem zo lastig. Mensen zien het niet als slecht dat ze corrupt zijn. Hoe moet je anders je kinderen te eten geven? Tegelijkertijd zijn er veel mensen die liever direct geld geven bij een staande houding dan een boete krijgen die vele malen hoger is. Voordeel van direct geld geven is dat je zeker weet dat je geld nuttig gebruikt wordt en je snel van het gezeur af bent. “Ik help liever een arme politieagent dan de overheid” zei iemand laatst tegen me toen we het er over hadden.

De oplossing lijkt simpel, verhoog de minimum lonen en mensen hebben de bijverdienste niet meer nodig. Maar met een hoger loon is de mentaliteit van de mensen niet opgelost. Zij zullen net zo corrupt blijven en alleen het verdiende geld anders besteden. Een hoger loon gaat ook nog eens onbetaalbaar worden voor de straatarme overheid. Niet reëel dus. Als u nu verwacht dat ik hier wel even zeg hoe het dan wel moet, helaas. Ik weet het ook niet. Op de hogere niveaus is het spelletje nog veel viezer. De overheid is niet voor niks zo arm hier. Veel geld verdwijnt in de zakken van mensen die in het proces van de besluitvorming zitten.

Gisteren sprak ik een ondernemer uit Pakistan. Hij runde een coffeeshop (eentje waar je gewoon koffie kan kopen) in een universiteit. Hier kreeg hij te maken met ambtenaren die aangaven dat de muren niet dik genoeg waren en dus te weinig isolerende werking hadden. Of hij wel even een paar duizend com wilde geven. Deed hij dat niet dan zouden ze helaas de controle moeten vervolgen. Om deze reden is hij dus ook gestopt met het runnen van de zaak. Het is gewoon niet te doen op deze manier. Het investeringsklimaat is buitengewoon slecht voor commerciële bedrijven hier. Dit komt de economie natuurlijk ook weer niet ten goede. Zo is het cirkeltje weer rond. Bovenstaande heb ik allemaal gehoord van anderen, zelf heb ik gelukkig geen directe ervaring met enige vorm van corruptie.

Als je hier door de wat betere buurten loopt zie je grote hoge muren om elk huis en dikke hekken rond de tuin. Hieruit kun je opmaken dat men geen pottenkijkers wil. Het oogt niet echt vriendelijk voor een buitenstaander maar die vertrouwt men toch niet. Dus dat maakt niet uit. Het is iets wat een jongen 2 weken geleden vertelde: mensen haten elkaar. Toen dacht ik natuurlijk dat het wel mee zou vallen, het vast niet zo erg zou zijn en meer van dat soort dingen. Tot je dan ineens anders naar die muren gaat kijken, je afvraagt waarom er zoveel agressie is en hoe het toch kan dat op scholen de rangorde op fysieke basis wordt bepaald. Je eigen familie is je meest veilige omgeving. Deze mensen kun (moet) je vertrouwen en zullen je niet benadelen. Anderen kunnen dat wel. Op wat voor manier dan ook. Toen ik net aankwam was een van de eerste gespreksonderwerpen: vechten. Vechtsporten zijn populair en in het uitgaansleven hebben te veel mensen een kort lontje.

Het is iets wat voorkomt uit de Sovjet Unie denk ik, toen men ook niemand kon vertrouwen als je tegen het regime was. De geheime dienst was overal. Nu met de corruptie en alle andere zaken is het lastig iemand echt te vertrouwen. Dat heb ik zelf ook wel meegemaakt met mensen die ineens weg zijn, lees: goede vrienden leken en van het ene op het andere moment uit je leven verdwijnen . De mogelijkheid om je telefoonnummer te wijzigen is hier d.m.v. één sms te doen en een nieuwe simkaart is zo gekocht. Ook dit is iets waardoor investeren in Kirgizië erg lastig is.

Om toch positief af te sluiten wil ik het hebben over de prachtige natuur hier! Het land is echt een onontdekt stukje van de wereld. Met het Issyk Kul Meer wat het 2e hoogste bergmeer ter wereld is en bergen met pieken tot ruim 7000 meter is hier van alles te doen. Een stuk autorijden is een ervaring op zich. De schitterende plaatjes die je tegenkomt maken alles in een klap meer dan de moeite waard.

Ook het klimaat is super, al een aantal weken hebben we hier strak blauwe lucht, een graad of 22/30 en de vooruitzichten zijn ook goed.. U bent van harte uitgenodigd!

Groet’n
Albert